کد مطلب:20116 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

با توجه به نظريات گوناگون درباره روح كه بر گرفته از دست آوردهاي علمي و تجربي دانشمندان است، روح چه ماهيتي دارد؟

درباره روح و اين كه چه ماهيتي دارد، قرآن بهترين سند براي فهم اين موضوع است. قرآن ميفرمايد: از تو درباره روح سؤال ميكنند، بگو: روح از فرمان پروردگار من است و جز اندكي از دانش به شما داده نشده است (6).

مفسران قرآن مينويسند: اكنون سخن در اين است كه منظور از روح در آيه مورد بحث چيست؟ اين كدام روح است كه جمعي كنجكاو از آن سؤال كردند و پيامبر(ص) در پاسخ آنها فرمود: روح از امر پروردگار من است و شما جز دانش اندكي نداريد.

از مجموع قرائن موجود در آيه استفاده ميشود كه پرسش كنندگان از حقيقت روح آدمي سؤال كردند. همين روح عظيمي كه ما را از حيوانات جدا ميكند و برترين شرف ما است و تمام قدرت و فعاليت ما از آن سرچشمه ميگيرد و به كمكش زمين و آسمان را جولانگاه خود قرار ميدهيم و اسرار علوم را ميشكافيم و به اعماق موجودات راه مييابيم. ميخواستند بدانند حقيقت اين اعجوبه عالم آفرينش چيست از آن جا كه روح ساختماني مغاير با ساختمان ماده دارد واصول حاكم بر آن غير از اصول حاكم بر ماده ميشود در يك جمله كوتاه و پر معني بگويد: روح از عالم امر است؛ يعني خلقتي اسرارآميز دارد. سپس براي اين كه از اين پاسخ تعجب نكنند، اضافه ميكند كه بهره شما از دانش بسيار ناچيز است.(7)

روح ماهيتي ناشناخته دارد و فقط اين مقدار را ميدانيم كه منشأ قدرت، حركت و حيات است، ولي قابل تجزيه و تحليل و رؤيت نيست و نميتوان آن را از نظر فيزيكي يا شيميايي، انرژيا يا پلاسما دانست، چون هيچ گونه سنخيتي بين روح و عالم ماده وجود ندارد.



1 - شهيد مطهري، مجموعه آثار، ج 6، ص 156.

2 - فرج الله خداپرستي، فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارس، ص 159.

3 - مجادله (58) آيه 11.

4 - بحار الانوار، ص 177.

5 - همان.

6 - اسراء (17) آيه 85.

7 - تفسير نمونه، ج 12، ص 252.